آینده پژوهی
آینده پژوهی
آينده پژوهي Futuring)) شاخهاي از علم و فناوري است كه با كشف آينده و شكل بخشيدن به دنياي مطلوب فردا سروكار دارد.
آينده پژوهي، فرآيند تلاش سيستماتيک براي نگاه به آينده بلند مدت علم، تكنولوژي، محيط زيست، اقتصاد و اجتماع مي باشد كه با هدف شناسايي تكنولوژيهاي عام نوظهور و تقويت حوزه هاي تحقيقات استراتژيكي است كه احتمالا بيشترين منافع اقتصادي و اجتماعي را به همراه دارند.
در حقيقت ميتوان گفت آينده پژوهي، فرآيندي سيستماتيک، مشاركتي و گردآورنده ادراكات آينده است كه چشم اندازي ميان مدت تا بلند مدت را با هدف اتخاذ تصميم هاي روزآمد و بسيج اقدامات مشترک بنا مي سازد.
آينده از تعامل چهار عنصر ايجاد مي شود
- روندها (Trend) : ماهیت تكراري و تناوبي دارند و تجربه، سابقه و اطلاعاتي از آنها موجود است
- رويدادها :(Event) ماهیت غيرتناوبي داشته و به صورت يكباره پديد مي آيند. هيچ تجربه و سابقه تاريخي و دادهاي از آنها وجود ندارد. از اينرو در آينده مديريت رويدادها؛ بيش و پيش از آنكه تجربه لازم باشد نوآوري و خلاقيت مهم است
- تصاوير :(Image)نشان ميدهند بازيگران چه عزم و اراده اي دارند و بر اين اساس مطالعه اين تصاوير براي فهم و درک آينده به ما كمک ميكند. برنامه ها، چشم اندازها، استراتژي ها، استراتژي هاي رقيب مثال چشم انداز 1۴۰۴ ،طرح خاورميانه بزرگ از اين جمله اند
- اقدامات :(Action)هدف آينده پژوهي پيش بيني نيست بلكه قصد دارد پيامد رفتار بازيگران در شكل گيري آينده هاي بديل را بررسي كند.
آینده‌پژوهان هدف آینده پژوهی را به سه دسته‌ی:
- حدس حالات ممکن آینده
- ارزیابی آینده‌‌ی محتمل
- و انتخاب آینده‌‌ی مطلوب
تقسیم می‌کنند. .
آینده پژوهی را می‌توان متشکل از پنج مرحله دانست. البته، اغلبِ پروژه‌های آینده پژوهی فقط روی یک یا دو مرحله تمرکز می‌کنند و سایر مراحل را به پروژه‌های بعدی اختصاص می‌دهند. این مراحل پنج‌گانه عبارتند از:
- شناسایی و نظارت بر تغییرات؛
- نقد و تحلیل تغییرات؛
- حدس حالات جایگزین؛
- تجسم حالت مطلوب؛
- برنامه ریزی و پیاده‌سازیِ اقدامات اندیشیده شده در راستای تحقق حالت مطلوب.